هــــــــــــدف

بيماري پيچيدگي و تورم رگبرگهاي چغندر كه به انگليسي Curly top گفته مي‌شود .

بيماري در چغندر كاري‌هاي فارس بسيار شايع و در اكثر مزارع تا حدود 90 درصد آلوده مي‌باشد.

نشانه‌ها

اولين علائم بيماري عبارتند از لوله شدن برگهاي جوان داخل بوته است و به عبارت ديگر برگها در امتداد دمبرگها لوله مي‌شود رگبرگهاي فرعي شفاف و متورم شده و در سطح زيرين برگها برآمدگي‌هايي بوجود مي‌آيد و خارهاي 1 تا 2 ميليمتري تشكيل مي‌گردد و سرانجام رنگ گياه زرد خواهد شد .

نشانه‌هاي ظاهري بيماري روي برگهاي پير پس از دو هفته بروز خواهد نمود . با پيشرفت بيماري برگهاي زرد ، پژمرده و سرانجام مي‌ميرند . برگهاي چغندر قند برگهاي گياه آلوده قطرات چسبنده ، لزج و شفافي ديده مي‌شوند كه پس از چندي قهوه‌اي و سپس سياهرنگ مي‌گردند و تشكيل پوسته‌هائي را مي‌دهند . اين قطره‌ها از دمبرگ ، رگبرگ اصلي و يا رگبرگهاي فرعي ترشح مي‌گردند. قبل از آنكه بوته چغندر بميرد به طور غير طبيعي ريشه‌هاي كوچكي روي غده به وجود مي‌آيد و بدين سبب اين نشانه را Hairy root و يا Wooly root مي‌نامند .

در برش عرضي ريشه چغندر آلوده حلقه‌هاي متحد المركزي به رنگ سياه ديده مي‌شود كه در فواصل آنها بخشهاي روشن قرار دارند . در برش طولي اين دواير به صورت نوارهاي طولي ديده مي‌شود .

عامل بيماري ويرسي است از تیپ جنس Curtovirus به ابعاد 30*18 نانومتر ، به وسيله عصاره گياه منتقل نمي‌شود . ويروسي است پايا كه در عصاره برگ چغندر براي مدت هفت روز در برگ چغندر خشك براي مدت چهارماه و در بدن زنجره ناقل كه خشك شده باشد تا 6 ماه بيماريزايي خود را حفظ ميكند .

ويروس عامل بيماري توسط حشرات ناقل منتقل مي‌گردد و در ايران زنجره هاي جنس Neoaliturus به عنوان ناقلين اين ويروس شناخته شده اند . اين حشرات زمستان را به صورت حشره بالغ در پناه بوته‌هاي چغندري كه در زمين باقي مانده ، همچنين بوته هاي علفهاي هرز مختلف بالاخص شور ، شوره ، عنبر بو ، نان گرگ و درمنه مي‌گذرانند .

ويروس به وسيله تخم زنجره و همچنين به وسيله بذر منتقل نمي‌شود .

کنترل

براي کنترل با بيماري بايد سعي نمود حشرات ناقل كنترل شوند

پژمردگی باکتریایی
Ralstonia solanacearum
اسامی دیگر این بیماری پوسیدگی قهوه ای،پژمردگی باکتریایی سیب زمینی و بیماری لزجی است.میزبانهای آن به غیر سیب زمینی گوجه فرنگی،فلفل و بادمجان است ولی در ایران فقط روی سیب زمینی دیده می شود.

سفید ک داخلی کاهو :
این بیماری در سال 1843 در دنیا شناسایی شد در سال 1343 توسط ارشاد جمع آوری گردید.
علائم بیماری :
لکه های زرد وروشن روی سطح فوقانی برگ به تدریج توسعه می یابد و قهوه ای و نکروز می شوند.
در سطح زیرین برگ کرکهای سفید یا خاکستری رنگی که اسپورانزیفورها واسپورانزها باشند دیده می شود
رشد بوته ها ممکن است کند شده ویا به طور کامل قطع گردد.
آلودگی اواخر فصل رشد چون به برگهای خارجی حمله می کند باعث وضع نا مطلوب جهت فروش و عدم بازار پسندی می شوند.
عامل بیماری
قارچ Bremia lactuca عامل بیماری سفیدک داخلی کاهو است .
اسپورانژیفورها با تقسیمات دو شاخه ای که در انتهای هر شاخه یک دیسک نعلبکی شکل قرار دارد که در اطراف ان چند زائد تشکیل می شوندکه روی آنها اسپورانژ بیضوی شکل تشکیل می شود .
از تندش اسپورانژ تعدادی زئوسپور دو تاژکی تشکیل می گردد که در شبنم روی برگ شنا می کند و نزدیک به روزنه های سطح فوقانی برگ تاژک خود را از دست می دهد و تبدیل به کیست می شود.
در موارد نادر ممکن است اسپور مستقیماً بدون تولید زئوسپور جوانه بزند و مانند یک اسپور واحد لوله زایا تولید کند .
زیست شناسی :
قارچ زمستانی و شرایط نا مساعد را بصورت ااسپور جوانه بزند و مانند یک اسپور در بذر کاهو خاک و بقایای گیاه آلوده سپری می کنند .
مناسترین درجه حرارت برای تولید اسپورانژ15-12 درجه سانتیگراد می باشد .
رخنه قارچ به گیاه مستقیماً از طریق اپیدرم (نفوذ مکانیکی )ویا از طریق روزنه های برگ صورت می گیرد .
مناطق معتدل مرطوب یا شبهای مه آلود و یا بارانی بیماری را افزایش می دهد .
کنترل:
1- شناسایی و کشت ارقام مقاوم
2- استفاده از سموم زینب مانب یامانکوزب (دیتان ام 45 ) به نسب دو هزار در اولین مشاهده موثر می باشد.