نیتریک اسید و روش ساخت
نیتریک اسید خالص 100%، مایعی بی رنگ است که در دمای -42 درجه سانتی گراد ذوب و در دمای 83 درجه می جوشد. در صورتی که جوشش در نور انجام شود و محیط اتاق باشد، در دمای 72 درجع نیتریک اسید به صورت زیر تجزیه می شود:
4 HNO3 → 2 H2O + 4 NO2 + O2 (72°C)
اسید نیتریک ( HNO3 ) دارای چگالی 1.5 بوده و غیر اشتعال پذیر است. محلول 68% آن در دمای 120 درجه سانتی گراد می جوشد.
واکنش نیتریک با فلزات
واکنش مس با نیتریک اسید غلیظ باعث تولید آنیون مس می شود:
Cu + 4 H+ + 2 NO3− → Cu2+ + 2 NO2 + 2 H2O
اماً واکنش مس با محلول 100% آن به شکل زیر است:
3 Cu + 8 HNO3 → 3 Cu(NO3)2 + 2 NO + 4 H2O
از تاثیر منیزیم بر نیتریک 100% نیترات منیزیم و گاز هیدروژن آزاد می شود:
Mg (s) + 2 HNO3 (aq) → Mg(NO3)2 (aq) + H2 (g)
واکنش نیتریک با نا فلزات
واکنش نیتریک اسید به جز گاز های نجیب، سلیکون و هالوژن ها باعث اکسید شدن با بیشترین عدد اکسایش ممکن می شود:
-
C + 4 HNO3 → CO2 + 4 NO2 + 2 H2O
-
3 C + 4 HNO3 → 3 CO2 + 4 NO + 2 H2O
تهیه نیتریک اسید
روش استوالد:
از سوختن آمونیاک در مجاورت پلاتین نیتروژن اکسید به دست می آید:
4NH3(g) + 5O2 => 4NO (g) + 6H2O (g)
نیتروژن اکسید ( نیتریک اسید ( گازی بیرنگ است که به سرعت با مقدار اضافی اکسیژن واکنش داده، گاز خرمایی رنگ نیتروژن دی اکسید را به وجود می آورد:
2NO (g) + O2 (g) => 2NO2
از حل کردن نیتروژن دی اکسید در آب، نیتریک اسید و نیتروژن اکسید حاصل می شود:
3NO2 (g) + H2O (l) => HNO3 (aq) + NO (g)
استفاده از سولفوریک اسید:از حل کردن گاز نیتروژن تری اکسید ( نیترات ) در سولفوریک اسید بی سولفات جامد و نیتریک اسید گازی بدست می آید.
H2SO4 + NO3 → HSO4 (s) + HNO3 (g)