نیترات آمونیوم
نیترات آمونیوم ماده ایست بلوری شکل، سفید رنگ، جامد ( 20 °C) و انفجاری. نقطه ذوب نیترات آمونیوم 169 °C، نقطه جوش 210 °C، نقطه انفجار 630 °C و چگالی آن 1.725 بر سانتی متر مکعب دمای 20 درجه می باشد. هر مولکول این ماده، از یون آمونیوم و یون نیترات تشکیل شده است. این ماده را از طریق واکنش آمونیاک و نیتریک اسید به روش باز-اسید بدست می آورند:
HNO3 (aq) + NH3 (aq) => NH4NO3 (aq)
در صنعت این واکنش بین آمونیاک بی آب و اسید نیتریک غلیظ برای بدست آوردن بیشترین بازده انجام می گیرد. حل شدن نیترات آمونیوم در آب باعث کاهش دمای محلول می شود، به همین دلیل از آن در کیسه های یخ فوری ( Instant Cold ) استفاده می کنند.
انحلال در آب
نیترات آمونیوم به شدت در آب حل می شود. جدول زیر میزان حل شوندگی را در دماهای مختلف بررسی می کند:
(اطلاعات بدست آمده از Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2002, ISBN 0070494398 )
-
در آب 0 درجه سلسیوس: 118 گرم
-
در آب 20 درجه سلسیوس: 150 گرم
-
در آب 40 درجه سلسیوس: 297 گرم
-
در آب 60 درجه سلسیوس: 410 گرم
-
در آب 80 درجه سلسیوس: 576 گرم
-
در آب 100 درجه سلسیوس: 1024 گرم
بررسی انفجار در نیترات آمونیوم
یکی از خطرات مهم نیترات آمونیوم قدرت انفجاری آن است که در خیلی از
آزمایشگاه ها دانش آموزان به آن توجه نمی کنند. واکنش تجزیه آمونیوم
نیترات به صورت موازنه شده زیر است:
2NH4NO3 => 2N2 (g) + O2 (g) + 4H2O (g)
انفجار این ماده بسیار سخت می باشد و می توان آن را بدون هیچ ترس و نگرانی جا به جا کرد. اگر کبریتی به این ماده نزدیک کنیم، ابتدا ذوب و سپس تبخیر می شود. انفجار آمونیوم نیاز به چاشنی های خانواده پروکسید دارد.
سرعت انفجار در نیترات آمونیوم 5270 متر بر ثانیه گزارش شده است این یعنی اینکه "اگر نواری از نیترات آمونیوم به طول 5270 متر درست کنیم، در عرض یک ثانیه سوختن آمونیوم ( در حالت انفجار ) تمام می شود!"
اخطار:نگهداری آمونیوم باید در جای خشک و خنک و دور از نور خورشید باشد. همچنین باید این ماده را از گرد فلزات مس و روی که باعث انفجار این ماده می شوند دور نمود.